Best of Graduates 2024. Foto door Jonathan de Waart
Iedere zomer geeft Galerie Ron Mandos ruim baan aan pas-afgestudeerde kunstenaars. Op deze 17e editie van Best of Graduates is werk te zien van 24 jonge kunstenaars en zijn alle kunstacademies vertegenwoordigd. De RM Young Blood Award is dit jaar gewonnen door Katarzyna Baldyga, zij studeerde af aan de Rietveldacademie.
Deze editie werd samengesteld door curator Radek Vána, Lars Been en Ron Mandos, ze bezochten alle bachelor eindexamententoonstellingen. Vána: ‘Het is bijzonder dat alle academies vertegenwoordigd zijn, dat was voorgaande jaren niet zo. Ook blijft het opmerkelijk dat alle academies een eigen karakter hebben. In Maastricht is er veel aandacht voor materiaalonderzoek, en de opleiding in Enschede kent een klassieke opzet met afdelingen als schilderen en beeldhouwen. Dat zie je elders niet en dat trekt ook bepaalde studenten aan.’
Dat alle academies vertegenwoordigd zijn aan de Prinsengracht wil niet zeggen dat ze ook allemaal evenredig vertegenwoordigd zijn. De meeste bachelorpresentaties zijn van studenten van de Gerrit Rietveld Academie (GRA) en de KABK (ieder 6), de HKU (4) en de Willem de Kooning Academie (3). Van de overige vijf instellingen is werk van één bachelor te zien. Net als voorgaande jaren geeft ook deze editie van Best of Graduates een goed overzicht van wat er nu gemaakt wordt aan de kunstacademies. Met een enkel bezoek aan Galerie Ron Mandos ben je dus meteen op de hoogte, zij het met de kleine kanttekening dat performancekunst zich iets minder goed leent voor een galeriesetting en is daarom vrijwel afwezig.
De drie thema’s die de vorige editie domineerden – de directe omgeving van de kunstenaars, de invloed van social media en herinneringen – zijn ook dit keer prominent aanwezig. Performancekunstenaar Pieke Pleyers (GRA) fotografeerde verschillende vrienden en geliefden aan het begin van hun relatie. Het zijn sobere maar uiterst intieme portretten die de buitenwereld op veilige afstand plaatsen.
Pieke Pleijers | GRA 2024 | Celine, 2019
Daten en doomscrollen
De invloed van social media op ons leven komt onder meer naar voren in het werk van Onno Meeuwsen (HKU). Hij schilderde de emoticons die gebruikt worden op de gay datingapp Grindr op panelen van 60 bij 60 cm. Een torso met een pijl naar boven (Love on top), een courgette, een gouden courgette (Golden shower). De beelden vertellen niet alleen iets over deze tijd, ze zijn ook knap geschilderd. De manier waarop Meeuwsen de stof achter de gouden courgette is niet voor iedereen weggelegd.
Onno Meeuwsen | HKU 2024 | Golden shower, 2024
Minder plezierig is de afstompende werking die doomscrollen heeft. In de korte video van Ben Christ (KABK) laat een kale avatar de kijker kort filmpjes zien van een stompzinnig dansje of een zelfmoord om zich vervolgens weer terug te trekken in zijn mobiel. Dat is precies het moment waar Sam Reekers (HKU) oog voor heeft in zijn schilderijen van wachtenden op Schiphol. Ze zitten onderuitgezakt op een bankje verzonken in hun telefoon en wanen zich onbespied. Reekers weet hun lichaamshouding perfect te treffen, waardoor je als kijker precies weet hoe laat het is: ze zitten er al even en de gate is nog niet omgeroepen.
Ben Christ | KABK 2024 | On a Day Like Yesterday, 2024
Net als vorig jaar is er aandacht voor het verleden en herinneringen daaraan. De familie van Amerikaanse Emily Bernstein (GRA) komt uit de grensregio van Polen en Oekraïne. Begin vorige eeuw verhuisden ze naar de VS. De enige informatie over de plek die ze verlieten, zit vervat in verhalen. Daarom interviewde Bernstein familieleden over de plek die ze generaties daarvoor hadden verlaten. Het leverde tamelijk generieke aanwijzingen op als: we woonden op de vierde verdieping en vanuit het raam keek je uit op daken. Aanwijzingen die bovendien vrijwel oncontroleerbaar zijn.
Tot voor kort zou een fragment als dit niet voldoende zijn om iemand mee te voeren naar circa 1900, maar daar bracht AI verandering in. Bernstein voedde een AI met foto’s en video’s van familieleden, foto’s van de regio en gaf prompts op basis van de verhalen van haar familieleden. Het levert het beelden op die weliswaar niet echt zijn, maar wel een rijk beeld geven van een plek die voorheen alleen als oral history bestond.
Emily Bernstein | GRA 2024 | For Anna, an immemory, 2024
Afgesneden verwarmingsbuizen
De opvallendste afwezige vorige editie was de oorlog in Oekraïne. De meest directe toespeling vormen de afgesneden verwarmingsbuizen in de presentatie van Jesse Andriesse (GRA), maar heel eenduidig is Andriesses presentatie verder niet. De katheders met daarop generieke symbolen als een laurierkrans en de placeholdertekst Ipsum lorem zijn eerder een commentaar op de vorm - de volkomen inwisselbare toespraken - dan op de inhoud.
Jesse Andriesse | GRA 2024 | LECTERN 1, 2024
Ook de afstompende werking van nieuws over (oorlogs)geweld komt aan bod. De Zuid-Koreaanse kunstenaar Juwan Moon (GRA) maakte een levensgrote Newtonpendel – het apparaat dat de wet van behoud van impuls en energiebehoud illustreert – maar hij verving de stalen ballen die tegen elkaar ketsen voor afgietsels van zijn hoofd in klei. Wanneer de pendule in gang wordt gezet, gaat dat een tijdje goed, totdat een hoofd breekt. Ook geweld went en gaat geruisloos door, wil Moon maar zeggen, totdat het escaleert en opnieuw de aandacht trekt.
Juwan Moon | GRA 2024 | Crash experiment with ceramic heads, 2024. Foto door Jonathan de Waart.
Ron Mandos Young Blood Award
Dit jaar ging de Ron Mandos Young Blood Award naar de Poolse schilder Katarzyna Baldyga. Zij rondde eerder deze zomer de deeltijdopleiding DOGtime Expanded Painting af aan de Rietveldacademie. Wie het werk van Baldyga ziet, snapt waarom het woord Expanded voor Painting is gezet, want haar werken zijn meer dan alleen olieverf op doek. Ze combineert namelijk verschillende technieken in een werk: naast olieverf, bezeefdrukt en herschildert ze delen. Tijdens het werken aan een doek draait ze het canvas regelmatig van liggend over dwars naar rechtopstaand. Baldyga’s werkwijze gaat dan ook uit van spontaniteit, waarbij iedere penseelstreek de volgende uitlokt. Het is een methode die de onvoorspelbaarheid van verf omarmt en het medium de uitkomst laat bepalen. Baldyga noemt haar werken dan ook transformaties.
Katarzyna Golenia-Baldyga | GRA 2024 | Starfish, 2024
Als prijs wordt een werk van Baldyga door de Ron Mandos Young Blood Foundation gedoneerd aan Museum Voorlinden in Wassenaar. Suzanne Swarts, directeur van Museum Voorlinden over het werk van Baldyga: “Het was liefde op het eerste gezicht. Het is duidelijk dat Katarzyna Baldyga precies weet wat ze doet. Ze heeft het unieke vermogen om de kijker te boeien en te verleiden om samen met haar te experimenteren met schilderen, drukken en overschilderen.
Best of Graduates 2024 is nog tot en met 15 september te zien bij Galerie Ron Mandos in Amsterdam.
Best of Graduates 2024, Galerie Ron Mandos. Foto door Jonathan de Waart
